Szkodliwe owady drzew

Szkodniki wtórne. Drzewa silnie osłabione są atakowane przez tzw. szkodniki wtórne. Są to głównie owady zasiedlające korę i drewno, należące do rzędu chrząszczy (Coleoptera) i błonkoskrzydłych (Hymenoptera). Poniżej wymieniono najważniejsze z nich. Krytoryjek olchowiec (Cryptorynchus lapathi z rodziny Curculionidae — ryjkowcowate) — powoduje uszkodzenie gałęzi lub młodych pni olszy i wierzb, a także topól.

Jesionowiec pstry (Leperisinus fraxini Panz. z rodziny Scolytidae — kornikowate) — często występuje na osłabionych jesionach, zarówno w parkach jak i przy ciągach komunikacyjnych; w początkowych stadiach żeruje na gałęziach, które obumierają, a następnie przesuwa się w dół pnia, gdzie larwy niszczą łyko. Ogłodek wiązowiec (Scolytus scolytus Fabr. z rodziny Scolytidae — kornikowate) razem z ogłodkiem wielorzędowcem (Scolytus multistriatus Marsh.) i grzybem Ceratocystis (= Ophiostoma) ulmi są sprawcami szeroko rozpowszechnionej i dziesiątkującej wiązy tzw. choroby holenderskiej. Chrząszcze dojrzałe, dokonujące żeru uzupełniającego w koronie przenoszą zarodniki grzyba, a larwy żerujące w łyku dobijają drzewa. Drwalnik bukowiec i drwalnik znaczony (Trypodendron domesticum L. i T. signatum Fabr. z rodziny Scolytidae — kornikowate) są szkodnikami powszechnie żerującymi w drewnie drzew liściastych. Na drzewach iglastych może występować drwalnik paskowany (T. lineatum Oliv.). Korniki te są nierozłącznie związane z występowaniem odkrytego drewna, w którym drążą głębokie chodniki. Chodniki te umożliwiają z kolei wtargnięcie grzybów. Wskutek tego powstają często spotykane ubytki drewna. Zabezpieczenie ran pni i gałęzi zapobiega całkowicie tym uszkodzeniom. Gmachówka drzewotoczna (Camponotus ligniperda Latr. z rodziny Formicidae — mrówkowate) i gmachówka koniczek (Camponotus herculeanus) są bardzo powszechnymi szkodnikami w pniach i szyjach korzeniowych prawie wszystkich gatunków drzew. Pierwsza z nich występuje na terenach nizinnych, zaś druga na terenach górskich. Występują one w drewnie drzew osłabionych, szczególnie starszych. Wygryzają, głównie w drewnie wczesnym, rozległe gniazda składające się ze współśrodkowych pierścieni. Szkodliwość tych owadów może być duża, gdyż ich żer osłabia mechanicznie pnie, umożliwiając jednocześnie wprowadzenie grzybów rozkładających drewno.

Zwalczanie szkodników wtórnych jest ze względu na ich ukryty sposób życia — w drewnie, bardzo trudne. W ochronie drzew szczególnie cennych można podjąć metodę gazowania chodników larwalnych w drewnie za pomocą tzw. fumigantów, to jest substancji stałych lub ciekłych łatwo przechodzących w stan gazowy. Po wprowadzeniu fumigantów do drewna otwory należy szczelnie zamknąć. Jednakże bardzo często drzewa w warunkach miejskich opanowane przez szkodniki wtórne są na tyle osłabione, że zwalczanie chemiczne jest już nieopłacalne; nie da efektu. Ze względów profilaktycznych opanowane drzewa najlepiej usunąć. Należy uważać, aby razem z usuwanym posuszem niszczone były larwy, które należy spalać z korą lub gałęziami wyciętego drzewa. Usuwanie posuszu w warunkach miejskich powinno odbywać się z reguły na jesieni lub zimą, tj. przed opuszczeniem kory lub drewna przez larwy. Ogłodki zimują w korze pni lub gałęzi r wówczas larwy należy zniszczyć. Spalanie kory lub gałęzi z drzew suchych powoduje równocześnie niszczenie wszystkich innych szkodliwych organizmów znajdujących się na nich.