Miejsca cięcia i złamania drzew

Miejsca cięcia

Okoliczności, w których konieczne jest dokonanie cięcia oraz technika i sposób formowania płaszczyzny cięcia zostały już omówione. Każde cięcie powoduje powstawanie rany i musi być traktowane jako zło konieczne. Z doświadczenia wiadomo, że w miejscach cięcia lub złamania dochodzi bardzo często do najgroźniejszego i najszybciej postępującego rozkładu drewna. O możliwości dość łatwej infekcji grzybowej i szybkim rozkładzie drewna w tych miejscach decyduje wystawienie przeciętych tkanek na działanie czynników otoczenia oraz łatwa ich nasiąkliwość. Położenie niektórych miejsc cięcia ułatwia bezpośrednie dostawanie się wody opadowej lub spływającej po powierzchni kory. Miejsca cięcia u drzew o miękkim i nasiąkliwym drewnie, jak np. topole, wierzby, lipy, kasztanowce, klony, ulegają bardzo łatwo infekcji i rozkładowi. Dlatego cięcie dużych gałęzi u tych drzew powinno być wyjątkowo ograniczone, a powstałe rany muszą być starannie dezynfekowane i chronione przed zawilgoceniem. Jeżeli obcinane są gałęzie lub konary wypróchniałe lub wyraźnie opanowane przez grzyby, powstałe rany trzeba pielęgnować sposobami omówionymi w części dotyczącej leczenia miejsc ubytków drewna.

Złamania

Uszkodzenia na skutek złamań są wśród drzew bardzo częste i groźne. Przyczyny złamań gałęzi, a często dużych konarów są bardzo różne, a polegają na działaniu dużych sił, którym drzewo nie może się oprzeć. Najczęstszym powodem łamania gałęzi, konarów a nawet przewracania drzew z wyrwaniem korzeni są silne, huraganowe wiatry. Zniszczeniom takim najłatwiej ulegają drzewa wysokie, słabo ugałęzione w części dolnej, pojedyncze drzewa po usunięciu różnych osłon łagodzących siłę wiatru itp. Drzewa liściaste ulistnione oraz zimozielone i iglaste są bardziej narażone na uszkodzenia przez silne wiatry.

Często spotykanym powodem złamań jest oblodzenie gałęzi, powstające na skutek opadu przemrożonego deszczu. Tworząca się na drzewie powłoka lodowa może spowodować całkowite obłamanie gałęzi korony. Podobne skutki wywołuje przeciążenie gałęzi okiścią śniegową. Zniszczenia powodowane przez te czynniki są jeszcze większe, jeżeli padający mokry śnieg przymarza do drzewa ulistnionego lub iglastego.

Złamanie następuje najczęściej w miejscu osłabionym, a więc przede wszystkim tam, gdzie doszło już do rozkładu drewna. Forma złamania może być różna. Najmniejsze rany powstają przy złamaniach prostych (rysunek).

Rysunek. Złamanie proste i sposób obcięcia po złamaniu; liczne młode pędy, które wyrosły z pobudzonych pąków umożliwiają gojenie rany.

Należy wówczas obciąć gałąź poniżej złamania cięciem skośnym (zapewnia lepsze gojenie i mniejsze zawilgocenie). Z wyrastających silnych pędów przez odpowiednie ich prowadzenie można odtworzyć ułamaną gałąź. Część ich należy po kilku latach usunąć. Jeżeli złamanie nastąpiło bardzo blisko nasady, wówczas pozostałą część złamanej gałęzi należy usunąć u nasady.

O wiele groźniejsze są złamania powodujące rozszczepienia niżej położonej części gałęzi, sięgające często aż do jej nasady. Rany są wówczas znacznie większe. Cienkie gałęzie z takimi złamaniami powinno się obciąć poniżej złamania i rozszczepienia lub u nasady. U większych i grubych konarów drzew o większej zdolności gojenia ran można pozostawić złamany i rozszczepiony konar (rysunek), dokonując odpowiednich cięć oraz wyrównując i wygładzając płaszczyznę rozszczepienia.

Rysunek. Złamanie z rozszczepieniem i sposób obcięcia po złamaniu.

Pozostawiona część złamanego konara stanowi dobrą podstawę konstrukcyjną dla odrastających pędów i tworzących się gałęzi. W koronach dostatecznie gęstych jednakże bardziej celowe może być usunięcie tak złamanego konara u jego nasady.