INWENTARYZOWANIE DRZEW I REJESTROWANIE PROWADZONYCH ZABIEGÓW PIELĘGNACYJNYCH
Zapisy inwentaryzacyjne dotyczące drzew prowadzone są najczęściej w księgach inwentaryzacyjnych. Księgi takie zawierają z reguły tylko dane co do gatunku i ewentualnie najważniejsze cechy dendrometryczne. Do racjonalnego prowadzenia pielęgnowania drzew jest to niewystarczające.
Kartoteka. Lepsza od ksiąg jest kartoteka założona na kartach perforowanych IS z alfabetem. Do karty wpisuje się następujące informacje:
1) gatunek, rejon, kwatera, sekcja, ulica, numer drzewa;
2) warunki ekologiczne: pokrycie gleby, podszyt, zwarcie koron, właściwości gleby, woda (wilgotność gleby i powietrza), powietrze (stopień zanieczyszczenia);
3) rok posadzenia drzewa, jego wiek, dane dendrometryczne (wysokość, pierśnica, średnica rzutu korony);
4) stan zdrowotny: uszkodzenia mechaniczne i biotyczne oraz stosowane zabiegi.
Dane dotyczące wymienionych informacji wpisuje się do rubryk karty, a część ich koduje się przez wycięcie paska od brzegu karty do odpowiedniego otworu perforacji. Otwory te oznaczone są literami lub cyframi i przeznaczone dla kodowania informacji wymienionych w poszczególnych rubrykach. Karty przechowuje się w znormalizowanych skrzynkach. Zasady wypełniania rubryk i kodowania danych. Dokładną nazwę drzewa (gatunek i odmiana) podaje się w rubryce „gatunek”. Koduje się zależnie od potrzeby w górnej linii perforacji. Otwory od G-1 do M-Z przeznaczone są dla gatunków liściastych zestawionych alfabetycznie według potrzeb danego obiektu (rodziny, rodzaje, gatunki). Gatunki iglaste koduje się w prawej linii perforacji w otworach od P-1 do P-16.
Do zakodowania lokalizacji (opisanej w odpowiednich rubrykach) przeznaczone są otwory od D-1 do D-16 w dolnej linii perforacji. W razie konieczności innego podziału informacji niż przewidziany w rubrykach (np. określenie dzielnicy miasta) należy dokonać korekty na odpowiednim szczeblu lokalizacji w powyższych otworach. Natomiast w innych obiektach (np. miasta, dzielnice) zaleca się, aby odpowiednie jednostki podziału przestrzennego numerować posuwając się z północy na południe i ze wschodu na zachód. Rubryka „nr” odpowiada numeracji na planie drzewostanu obiektu, przy pomocy którego to planu odszukuje się drzewo w terenie. Ze względów praktycznych należy unikać liczb czterocyfrowych lub większych. Dlatego w obiektach o drzewostanach kilkutysięcznych drzewa należy numerować bieżąco w poszczególnych jednostkach podziału przestrzennego (rejony, sekcje, dzielnice itd.), przy czym numeruje się podobnie jak przy podziałach przestrzennych — z północnego wschodu ku południowemu zachodowi. Ułatwia to znacznie odszukanie drzew w terenie.
Warunki ekologiczne koduje się w lewej linii perforacji. Otwory I-L, E-H- i A-O w tej linii perforacji są rezerwą.
Dla pokrycia przeznaczone są otwory E, F, G, H, w których koduje się następujące cechy podłoża:
— odkryta gleba lub runo leśne (H);
— zadarnienie luźne, zwarte lub trawnik (G);
— nawierzchnie przepuszczalne (bruk, ziemia udeptana) (F);
— nawierzchnie nieprzepuszczalne (płyty, beton, asfalt) (E).
Koduje się czynnik maksymalnie uciążliwy. Na przy-
kład w rubryce „pokrycie” wpisuje się 1/2 asfalt, 1/2 trawnik; znaczy to, że drzewo rośnie przy alejce pokrytej asfaltem, koduje się więc asfalt (otwór E). Podszyt krzewów i młodych drzew jest cennym wskaźnikiem warunków powietrznych, wilgotnościowych i pokarmowych w glebie oraz wskaźnikiem warunków mikroklimatycznych pod drzewem. Rozróżnia się i wpisuje do tej rubryki: brak podszytu, rośliny zielne, pojedyncze krzewy lub drzewa. Danych tych nie koduje się.
Informacje o rozmieszczaniu drzew wpisuje się w rubryce „zwarcie koron” oraz koduje w lewej linii perforacji w otworach oznaczonych D, C, B, A. Rozróżnia się następujące rodzaje zwarcia:
— drzewo wolno stojące (D);
— zwarcie jedno- lub dwustronne (C);
— zwarcie czterostronne (A).
W rubryce zamieszcza się symbole drzewa (kółka) z oznaczeniem za pomocą kresek, z której strony świata występuje zwarcie, przy czym północ jest u góry. W uzasadnionych przypadkach można wyróżnić zwarcie pionowe, tzn. wypełnienie przestrzeni przez korony sąsiadujących drzew, oraz stanowisko socjologiczne drzew, wyróżniając jedynie drzewa panujące (dominujące) i opanowane.
W rubryce „gleba” podaje się w miarę możliwości rodzaj gleby. Gdy chodzi o drzewa rosnące przy ulicach często ograniczamy się do stwierdzenia, czy jest to gleba naturalna czy też gruz lub zwałowisko. Koduje się glebę żyzną, naturalną w otworach V-Z, naturalną ubogą (piaski) w otworach R-U, gruz, zwałowisko w otworach M-Q.
