W sadach towarowych w Europie popularne są trzy różne formy koron wiśni:
korony koliste przystosowane do ręcznego zbioru owoców (wysokość pnia około 50 cm);
korony szpalerowe przystosowane do ręcznego zbioru owoców (wysokość pnia około 50 cm);
korony koliste przystosowane do mechanicznego zbioru owoców przez otrząsanie (wysokość pnia 80—100 cm).
Rys. Naturalna korona wiśni.
Znakomita większość wiśni w sadach towarowych w Polsce ma natomiast formę krzaczastą. Jest to forma bardzo łatwa do uzyskania, lecz niestety nie pozbawiona licznych wad. Jednoroczne okulanty sadzone do sadu mają rozgałęzienia boczne wyrastające nisko przy ziemi. Po usunięciu najniższych pędów bocznych powstają korony mające pień wysokości około 20 cm i kilka konarów wzniesionych do góry, tworzących ostre kąty rozwidleń. Tych ostrych kątów nie można poprawić, ponieważ bardzo niskie osadzenie konarów na pniu uniemożliwia ich przyginanie do położenia poziomego. Korony krzaczaste rozdzierają się bardzo łatwo, już nie tylko pod masą owoców, lecz nawet samych liści. Pęknięcia kory i drewna, powstające w rozwidleniach, zakażane są łatwo przez czynniki chorobotwórcze. Straty drzew w sadach spowodowane rozdzieraniem się koron są szczególnie duże przy uprawie odmiany Lutówka na podkładce antypka.
Formowanie koron kolistych do ręcznego zbioru owoców.
Aby uniknąć wad koron krzaczastych trzeba formować drzewa z podwyższonym pniem i z osadzonymi na nim poziomymi konarami. W tym celu po posadzeniu jednorocznych okulantów usuwamy wszystkie rozgałęzienia boczne do wysokości około 50 cm od ziemi. U większości drzewek pozostanie po takim cięciu tylko przewodnik, który należy przyciąć na wysokości około 70 cm. Jeśli drzewka są bardzo dobrze wyrośnięte, możemy na nich zobaczyć pędy boczne, znajdujące się wyżej niż 50 cm od ziemi i te mogą pozostać jako zaczątek dolnych konarów. Należy je tylko lekko skrócić (rys.).
Rys. Wiśnie krzaczaste wymagają silnego cięcia po posadzeniu: a — cięcie wiśni z pozostawieniem górnych pędów na konary; b — usuwanie wszystkich pędów.
W maju lub najpóźniej w czerwcu zakładamy na przewodnik drewniane klamerki, aby uzyskać szerokie kąty rozwidleń. Najlepiej zakładać klamerki w czasie, gdy pędy boczne mają od 5 do 20 cm długości. Pęd wyrastający z pierwszego oczka od góry pozostawiamy wolno, gdyż utworzy on przedłużenie przewodnika. Nad następnymi pędami zakładamy klamerki w ten sposób, aby zmusić je do poziomego wzrostu. Na każde drzewko należy założyć 3—5 klamerek. Jeśli pędy boczne pojawiają się na pniu blisko ziemi trzeba je uszczykiwać w okresie lata, aby nie konkurowały z pędami górnymi, z których powstaną konary.
Wiosną w drugim roku po posadzeniu może zachodzić potrzeba skrócenia przewodnika, jeśli jest dłuższy niż 50 cm. Pędów bocznych nie skracamy. Jeśli niektóre pędy boczne nie wytworzyły szerokich kątów rozwidleń poprawiamy je wiosną przez przyginanie pędów do położenia prawie poziomego i wiązanie w tej pozycji sznurkami do pnia (rys.).
Rys. W drugim roku formowania korony niskopiennej wiśni niektóre pędy wymagają przyginania.
W maju lub w czerwcu zakładamy ponownie klamerki na przewodnik w celu uzyskania drugiego piętra konarów z szerokimi kątami rozwidleń.
Przy prawidłowym rozwoju drzew można w trzecim roku na wiosnę usunąć przewodnik ponad ostatnimi konarami. Powstaną w ten sposób korony niskopienne mające około 10 konarów (rys.).
Rys. Korona wiśni w trzecim roku; przewodnik można wyciąć.
Całkowita wysokość drzew będzie wynosić około 2 m, co umożliwi zbiór wszystkich owoców bezpośrednio z ziemi.
