Cięcie jabłoni silnie rosnących odmian Bankroft, Starking, Close i Piękna z Boskoop.
Cięcie jabłoni silnie rosnących odmian Bankroft, Starking, Close i Piękna z Boskoop.
W produkcji jabłek podstawową rolę odgrywają obecnie sady intensywne, zakładane w minionym dwudziestoleciu, z których większość wkroczyła w okres pełnego owocowania. Jabłonie szczepione na podkładkach silnie rosnących sadzone były z reguły w rozstawie 6X4 i 7X5 m. Sady te dzięki dużej liczbie drzew na 1 hektarze dają na ogół bardzo wysokie plony owoców. Poważnym problemem w tych sadach jest jednak uzyskanie jabłek dobrej jakości, które w skutek dużego zagęszczenia drzew bywają nie wybarwione, lub zbyt drobne. Głównym zadaniem cięcia jest regulowanie zagęszczenia koron, ograniczanie wielkości koron i stwarzanie w ten sposób warunków do wykształcania się ładnych jabłek. Poszczególne odmiany jabłoni wymagają nieraz odmiennego postępowania.
Cięcie jabłoni silnie rosnących odmian Bankroft, Starking, Close i Piękna z Boskoop.
Jabłonie wymienionych odmian posadzone w rozstawie 6X4 lub 7X5 m mieszczą się w takiej rozstawie niedłużej niż przez 10—15 lat. Dłuższe utrzymanie sadu wymaga intensywnego cięcia koron lub nawet cięcia i karczowania części drzew. W warunkach nie kontrolowanych jabłonie dorastają w tym wieku do wysokości 4-5 m, przy czym rozpiętość koron dochodzi do 5 m. Drzewa w rzędach tworzą jednolitą zwartą ścianę. W międzyrzędziach zostaje akurat tyle miejsca na dole, że z trudem może się przecisnąć ciągnik z opryskiwaczem. Górne gałęzie z sąsiednich rzędów nieomal stykają się ze sobą (rys.a, b).
Rysunek. Sposób cięcia drzew w sadzie nadmiernie zagęszczonym: a — widok na sad od strony międzyrzędzia, z lewej — korony nadmiernie rozrośnięte w górnej części, z prawej — te same korony po przycięciu wierzchołków; b — widok na sad od strony rzędu, z lewej — gałęzie sąsiednich drzew zachodzą na siebie, z prawej — korony po przerzedzeniu gałęzi; c — widok na sad z góry, z lewej kolisty kształt koron, z prawej kształt koron zmieniony na owalny.
Wzajemne cieniowanie się drzew sprawia, że dolne partie koron owocują słabo. Owoce są drobne i nie mają rumieńca. Górne partie koron rosną bardzo intensywnie i na ogół owocują obficie, lecz nie zawsze udaje się je skutecznie opryskiwać.
Intensywne cięcie w sadach nadmiernie zagęszczonych należy rozpocząć zanim wystąpią niekorzystne objawy, to znaczy w 7—8 lat po posadzeniu sadu. Przede wszystkim trzeba ograniczyć wysokość drzew do około 3 m. Przewodniki drzew najlepiej jest przyciąć do wysokości wyciągniętej ręki, to znaczy nieco powyżej 2 m. Z reguły ponad przewodnik wyrastają jeszcze gałązki, toteż całkowita wysokość drzew po cięciu powinna wynosić mniej więcej 3 m. Dolne zwisające gałęzie trzeba przyciąć do wysokości około 0,5 m. Opuszczają się one w dół pod masą owoców, toteż w czasie zbiorów będą sięgać prawie do ziemi.
Dopuszczalna rozpiętość koron zależy od gęstości sadzenia. Po cięciu uliczka robocza między rzędami musi mieć co najmniej 2 m, co oznacza, że średnica koron w sadzie sadzonym 7X5 może dochodzić do 5 m, w sadzie sadzonym 6X4 odpowiednio do 4 m, a w sadach szpalerowych, sadzonych zwykle co 4 m rząd od rzędu, miąższość koron może wynosić do 2 m. W rzędach korony drzew mogą się stykać ze sobą, a nawet gałązki sąsiednich drzew mogą zachodzić na siebie, lecz nie więcej niż do 1/3 długości.
W celu ograniczenia rozpiętości koron wystarczy początkowo lekko skracać konary wychodzące na uliczkę roboczą i przeszkadzające w pracy maszyn. Przy intensywnym zarastaniu uliczki należy usuwać całkowicie konary skierowane do międzyrzędzia zostawiając te, które są skierowane w linię rzędu. Przez cięcie zmieniamy stopniowo przekrój koron z kolistego na owalny, a nawet szpalerowy (rys. c). Kształt korony w przekroju pionowym odgrywa dużą rolę w nasłonecznieniu gałęzi. Najlepsze nasłonecznienie uzyskuje się w koronach stożkowych, które mają przewodnik i poziome konary, z których górne są wyraźnie krótsze od dolnych. Jeśli drzewa owocujące znacznie odbiegają od formy stożkowej, to należy je utrzymywać w formie otwartej od góry, aby promienie słoneczne mogły tą drogą docierać do dolnych gałęzi. W sadach szpalerowych należy za wszelką cenę nie dopuścić do rozrastania się części górnej ponad część dolną.
