Wybór pnączy ozdobnych jest dość duży i obejmuje wiele gatunków, z których możemy sobie dobrać takie, aby stworzyć pionową masę zieleni, obsadzając ściany altany czy domu lub pergoli i trejażu. Nadają się też do zamaskowania części gospodarczej i oddzielenia jej od części uprawnej. Do okrywania ścian zaleca się pnącza samoczepne, gdyż nie wymagają podpór w postaci krat i nie trzeba ich przywiązywać.
Aktinidia
Aktinidia (Actinidia) jest pnącym krzewem, którego pędy u niektórych gatunków dochodzą do kilkudziesięciu metrów długości. Krzewy te mają owalne, często barwne liście; niepozorne, najczęściej białe kwiaty o średnicy 2-3 cm, trzech rodzajów, męskie, żeńskie i obupłciowe, kwitnące w maju i czerwcu oraz smaczne, jadalne owoce -jagody o długości 2-3 cm, dojrzewające w sierpniu i wrześniu.
Do najbardziej znanych należą: aktinidia pstrolistna, aktinidia ostrolistna i aktinidia chińska, z których tylko pierwsza jest wytrzymała na mróz i może być polecana. Aktinidia pstrolistna (Actinidia kolomikta) jest pachnącym krzewem o pędach długości 2-5 m, lekko rozgałęzionych i wymagających podwiązywania, gdyż słabo się wiją wokół podpory. Ozdobą tego krzewu są liście długości od 10 do 12 cm. W maju liście od wierzchniej strony pokryte są kredowobiałymi plamami, które później różowieją aż w końcu zanikają. Jest gatunkiem jednopiennym, ma kwiaty męskie i żeńskie, rzadko obupłciowe. Kwiaty są białe, niepozorne, zapachem swym przypominają konwalie. Owoce dojrzewają w końcu sierpnia i we wrześniu, są wydłużone, długości do 2 cm, barwy zielonej lub żółtozielonej, z ciemniejszymi prążkami, bardzo soczyste.
Aktinidię powinno się sadzić w miejscach słonecznych, najlepiej po stronie wschodniej lub zachodnio-południowej, strona południowa nie jest zalecana. Najlepiej rośnie na glebach próchnicznych z dodatkiem wapnia.
Kokornak
Kokornak (Aristolochia) jest pnączem o liściach naprzemianległych, całobrzegich, sercowatych lub 3-, 5-klapowych. Kwiaty barwy brunatnej, żółtej lub białej, często nakrapiane, fajkowatego kształtu. Wyrasta do 10 m.
U nas uprawia się kokornak wielkolistny (Aristolochia sipho), który ma długie, zielone, nagie pędy wijące się wokół podpór. Liście ma duże, sercowate, długości 30 cm, całobrzegie, o tępym wierzchołku. Są one z wierzchu ciemnozielone i nagie, od spodu sinozielone; młode – owłosione. Kwiaty rurkowate, fajkowato wygięte, barwy zielonkawożółtej, ukryte wśród liści, zwisają na długich szypułkach. Kwitnie w maju – czerwcu. Wymaga żyznych, wilgotnych gleb. Dobrze rośnie na stanowiskach półcienistych, natomiast bezpośrednie nasłonecznienie jest dla tej rośliny szkodliwe. Przycięty silnie bardzo dobrze odrasta. Rozmnaża się przez płaskie odkłady, które robi się wiosną. Odcięte od rośliny matecznej sadzonki sadzimy jesienią lub wiosną na zagonek i przycinamy na wysokości 30 cm, aby otrzymać dobrze rozkrzewione rośliny. Po roku wysadzamy na miejsce stałe. Roślina ta efektownie wygląda na pergolach i trejażach.
